Ожулунская модельная библиотека филиал №10

Егоров Василий Назарович- Тумарча 90 сааһа саха народнай суруйааччыта. ССРС уонна Саха сирин Суруйааччыларын сойууһун чилиэнэ, прозаик, публицист. СӨ култууратын үтүөлээх үлэһитэ;

Ефимов Гаврил Дмитриевич- Аратаа учуутал, общественнай деятель. Аҕа дойду сэриитин кыттыылааҕа, Аҕа дойду сэриитин орден II ст., Кыһыл сулус, «Дружбы народов» орденнарын кавалердара. РСФСР норуотун үөрэҕириитин туйгуна. СӨ култууратын үтүөлээх үлэһитэ төрөөбүтэ 105 сыла.

Дыдаев Дмитрий Герасимович үтүө аата норуотугар төннөрүллүбүт поэт, тылбаасчыт төрөөбүтэ 90 сыла;

Егоров Гаврил Иванович- Биилин 30-с сылларга киэҥник биллибит поэт,  учуутал төрөөбүтэ 115 сыла.

“Уһуйааҥҥа сырыттым оҕолор олоҥхолоон ылаллар, хоһоон ааҕаллар олох сайдыы таһыччы иитээччилэр даҕаны иитиллээччилэр даҕаны чыҥха атыттар олус үчүгэйдик үлэлииллэр эбит онно мин аймахтарым бааллар эбит аны ол оҕолорго мин былыргы үөлээннээхтэрим хос хос хос сиэттэрэ бааллар элбэх аймахтарым баалллар ону быһаччы сөҕө көрөн сүрдээҕин үөрэн астынан турабын”. Василий   Назарович Егоров- Тумарча

Муус устар 9 күнүгэр Одьулуун нэһилиэгэр 2025 сылга «Одьулуунтан төрүттээх суруйааччылар» диэн научнай практическай кэмпириэнсийэ буолла, үрдүк таһымнаахтык ыытыллынна. 

Тэрээһин сарсыарда 10:00ч. Одьулуун орто оскуолатыгар уонна Чурапчытааҕы аграрнай техническай колледжка 4 секциянан ыытыллынна. «Күнчээн» уһуйааныттан — 25 оҕо, 1-4 кл. – 24 оҕо, 5-7 кл. – 20 оҕо, 8-10кл. уонна ЧАТК устудьуоннара – 14 оҕо, ону тэҥэ улахан дьон бөлөҕөр – 33 кыттааччы. Барыта холбоон 116 киһи кыттыыны ылла.

Ыҥырыыбытын ыланан ыалдьыт буолан кэллилэр Россия суруйааччыларын сойууһун, суруналыыстарын сойууһун чилиэнэ, СӨ культуратын үтүөлээх үлэһитэ, СӨ культуратын туйгуна Павел Петрович Федоров – Сомоҕо, Саха сирин суруйааччыларын управлениятын председателэ Гаврил Гаврильевич Андросов, Егоров Гаврил Иванович – Биилин кыыһа Егорова Харияна Гаврильевна уонна сиэнэ Биилина Яна Анатольевна уонна Саха народнай суруйааччыта, ССРС уонна Саха сирин суруйааччыларын сойууһун чилиэнэ, прозаик, публицист. СӨ култууратын үтүөлээх үлэһитэ Егоров Василий Назарович – Тумарча.

Ону тэҥэ, Россия Аҕа дойдуну, Саха сиригэр Ийэ дойдуну көмүскээччилэр, саха суругунан литература төрүттэммитэ 125 сылларыгар уонна биир дойдулаахпыт Саха народнай суруйааччыта, «Чолбон» сурунаал бэтэрээнэ Василий Назарович Егоров – Тумарча 90 сааһыгар аналлаах  «Чолбон өй күрэһэ» диэн өркөн – өй оонньуу ыытыллынна. Бу оонньууга 5 хамаандаҕа арахсан 4 түһүмэххэ оонньоотулар.

1 хамаанда ЧАТК – I миэстэ, 2 хамаанда Оскуола – II миэстэ, 3 хамаанда нэһилиэк ыччаттара – III миэстэ, 4 хамаанда аҕам саастаахтар – IV миэстэ, 5 хамаанда 10кыл. – V миэстэ.

Тэрээһин түмүгүнэн Василий Назарович уонна Егоров Г.И. – Биилин кыыһа Харияна Гаврильевна, сиэнэ Яна Анатольевна ааҕыы үрдүк таһымнаахтык ааспытын, бэйэлэрин махтал тылларын эттилэр.

Бука-бары кыттыбыт нэһилиэкпит дьонугар барҕа-махтал бу курдук куруук түмсүүлээх буолуоххайын.

Одьулуун нэһилиэгин тыа сирин түөлбэтин дьаһалтатын баһылыга Людмила Васильевна Ефремова

Билиҥҥи саха литературатыгар киэҥ сэҥээриини ылбыт чиҥник атаҕар турбут элбэх промышленность тематыгар кинигэлэрдээх уонна кэнники даҕаны суруйбут киэҥ хабааннаах кинигэлэрдээх суруйааччынан буолар биһиги биир дойдулаахпыт Василий Назарович Егоров-Тумарча. Саха сирин ааҕааччыларыгар бастакы “Өрөһүнүү” диэн романынан биллэн барбыта. Бэйэтэ 30-тан тахса сыл талбыт идэтинэн геологынан үлэлээн бу хайысхаҕа элбэх литературнай критиктэр, ааҕааччылар үрдүк сыанабылларын ылбыт промышленность туһунан кинигэлэрдээх. Мин бэйэм бибилэтиэкэринэн үлэлиир кэммэр Василий Назаровиһы кытта ыкса алтыспытым кини төрөөбүт нэһилиэгэр кэллэҕин аайы куруутун таба түбэһиннэрэн ааҕааччылары кытта көрсүһүүлэри тэрийэр үтүө үгэскэ кубулуйбута. Ол курдук нэһилиэк баһылыга Людмила Васильевналыын сүбэлэһэммит кини үбүлүөйдээх сааһын куруутун киэҥ хабааннаах тэрээһин оҥороммут ыытар этибит. Аҥардас бу кинини көрсүһүүнэн эрэ буолбакка бастаан нэһилиэккэ тэрийэр этибит, онтон улууска. Улуустары кытта бииргэ сөбүлэһэн Куоракка эмиэ улахан кэнсиэрдээх тэрээһиннэри тэрийбиппит.

Кини бу төрөөбүт нэһилиэгин дьонун-сэргэтин хаһан даҕаны умнубат кэллэҕин аайы бииргэ төрөөбүт үөскээбит үөлээннээхтэрин кытта истиҥник-иһирэхтик атах тэпсэн олорон кэпсэтэрин сөбүлүүр. Хайаан даҕаны нэһилиэгим дьонум-сэргэм туһунан кинигэ суруйуохтаахпын диэн сыал-сорук туруорунан “Одьулууннар” диэн кинигэни суруйан биһиэхэ бэлэх ууммута.

Бу кинигэ сүрэхтэниитин эмиэ биһиги наһаа үчүгэйдик тэрийбиппит оччотооҕуга баар аҕам саастаахтар бары сөбүлээн наһаа үчүгэй ахтыы оҥорбуттара бу манна биһиги чопчу киирбэтэрбит даҕаны биһиги туспутанан суруллубут оччотооҕу сут-кураан сэрии саҕанааҕы оҕо сааспыт барыта хайдах баарынан ойууламмыт уонна олорон ааспыт дьоннор бары бэйэлэрин тапталлаах ааттарынан киирбиттэр, үлэлээбит-хамсаабыт алаастарбыт, үрэхтэрбит барыта ааттарынан киирэн биһиги сүрэхпит ортотунан суруллубут кинигэ буолла диэн наһаа үчүгэйдик ахтыы оҥорбуттара. Бириэмэ аастаҕын аайы бу кинигэ өссө күндүтүйэн иһэр. Кырдьык даҕаны бу кинигэнэн биһиги нэһилиэкпит былыргы өбүгэлэрбит саҕаттан хайдах олорбута, олох хаамыытынан нэһилиэк дьонун-сэргэтин өйө-санаата, уларыйыыта, олох хаамыытынан сайдыыта барыта арылыччы суруллар. Ол курдук бастакы гражданскай сэрии, бастакы холкуостары, артыаллары тэрийии, саҥа олох үөрэхтээһин саҕаланыыта манна дьон санаата хайдах уларыйыыта, туох мөккүөр барбыта уонна эппитим курдук хоту көһөрүү буоллун, аҕа дойду сэриитэ буоллун, хайдах курдук ыараханы аҕалбытын барытын суруйбута. Биһиэхэ билигин бу нэһилиэкпит дьонун-сэргэтин ахтарга бэлэм кинигэ ахтыы курдук буолар.

Василий Назарович 85 сааһын туолуутугар биһиги ол кэмҥэ үлэлии сылдьыбыт Таисия Петровна Григорьевалыын “Одьулууннар” диэн кинигэтин аныгы кэм ирдэбилинэн аудиокинигэ оҥоруохха диэн былаан киирбитэ. Бу үлэбитин саҕалааммыт биир ый курдук киэһээттэн киэһээ аайы тиийэн библиотекаҕа мин ааҕабын, Таисия Петровна төлөпүөнүгэр устар оннук ааҕаммыт бу кинигэни саҕаланыаҕыттан бүтүөр диэри ааҕан аудиокинигэ оҥороммут 85 сыллаах үбүлүөйүнэн бэйэбит ааҕааччыларбытыгар бэлэх оҥорбуппут. Нэһилиэкпит дьоно сүрдээҕин сөбүлээбиттэрэ бу социальнай ситимнэртэн билиҥҥээҥҥэ диэри истэ сылдьабыт диэн наһаа үчүгэйдик санааларын этэллэр, холбоон кэбиһэбит уонна дьиэбит үлэтин оҥоро сылдьан истэбит кырдьаҕастарбытыгар иһитиннэрэбит диэннэр билигин даҕаны үчүгэй баҕайы махтал тылларын этэллэр.

«Өбүгэ тыына» романын 1-кы кинигэтэ «Одьулууннар»

Василий Назарович өссө даҕаны билигин 90 сааһыгар үктэнэ сылдьар да буоллар суруйар-айар үлэтин ыһыктыбат. Кини буоларын курдук сүрдээх элбэх санаалаах бу суруйааччы буоларын быһыытынан хайаан даҕаны маны дьоммор, норуоппар тиэрдиэхпин наада диэн бигэ санаалаах. Билигин даҕаны кинигэ суруйа-айа сылдьар. Биһиги киниэхэ баҕарыахпыт этэ чэгиэн-чэбдик доруобуйаны, салгыы баҕа санаата туолан ааҕааччыларыгар эмиэ баай ис хоһоонноох, билиҥҥи ыччаты ааспыт олоҕу сыаналыыр, билиҥҥи олоххо бигэтик турар Саха норуота буоларбытынан киэҥ туттууну тиэриэрдэр сыаллаах-соруктаах кинигэтэ өссө даҕаны бэчээттэнэн ааҕааччы киэҥ эйгэтигэр тарҕаннын диэн баҕа санаабын тиэрдэбин.

Өр сылларга библиотекарынан үлэлээбит Саха Өрөспүүбүлүкэтин култууратын туйгуна Анна Романовна Аржакова

Биһиги биир дойдулаахпыт Василий Назарович Егоров- Тумарча 90 үбүлүөйдээх сааһынан нэһилиэк бибилэтиэкэтигэр кини айар үлэтин кэпсиир истиэндэ оҥоһуллубута.

БУ ИСТИЭНДЭҔЭ СЫРДАТЫЛЫННА

• Василий Назарович ийэтэ, аҕата, оҕолоро, кэргэнэ дьиэ кэргэнэ

• Суруйааччы бастакы хардыылара.

• Бастакы айымныьлара геология тиэмэтигэр анаммыттара.

• 75 сааһын көрсө  «Өбүгэ тыына» романын 1-кы кинигэтэ «Одьулууннар», 2-с кинигэтэ «Халбас харата» диэн ааттанан  күн сирин көрбүттэрэ. Бу кинигэлэргэ суруйааччы төрөөбүт дойдутун дьонун-сэргэтин, дьиҥнээх олоҕун-дьаһаҕын туһунан кэпсэнэр.

• Саха сирин суруйааччыларын кытта көрсүһүүтэ

• В.Н. Егоров – Тумарча «Даланныын бииргэ» кинигэтин презентацията.

• Василий Назарович 85 сааһын туолуутугар ол кэмҥэ үлэлии сылдьыбыт Таисия Петровна Григорьева уонна Анна Романовна Аржаковалыын  аныгы кэм ирдэбилинэн уһуллубут аудио кинигэтэ киирдэ.

• Биллиилээх прозаик, олоххо активнай позициялаах публицист – суруйааччы Василий Назарович бэйэтин ааҕааччыларын саҥаттан саҥа айымньыларынан сэҥээрдэ, төрөөбүт норуота саҥа олох сырдык сүүрээннэрин өйөөн, сайдыы, барҕарыы суолунан иннин диэки барарыгар көҕүлүү, угуйа сылдьар.

Одьулуун нэһилиэк модельнай бибилэтиэкэ сэбиэдиссэйэ Куличкина Софья Александровна

Егоров Василий Назарович – Тумарча оҕолордуун көрүстэ.

Муус устар 10 күнүгэр уһуйааммытыгар биир дойдулаахпыт Егоров Василий Назарович – Тумарча, кинини кытта Андросов Гаврил Гаврильевич – бэйиэт, Арассыыйа суруйааччыларын сойууһун чилиэнэ, Саха сирин суруйааччыларын барабылыанньатын бэрэссэдээтэлэ; Федоров Павел Петрович – Сомоҕо Арассыыйа суруйааччыларын сойууһун чилиэнэ, прозаик, публицист; Павлова Туяра Степановна – «Чолбон» сурунаал эппиэттиир сэкиритээрэ кэлэн ыалдьыттаан барбыттара.  Бу күн иитиллээччилэрбит кинилэргэ анаан эҕэрдэлэрин тиэртилэр: “Дьулуруйар Ньургун Боотур” олоҥхоттон быһа тардан толордулар, иитээччи Карпова С.И. ааптарскай чабырҕаҕын ааҕан иһитиннэрдилэр, ону таһынан иитээччи Карпова Н.С. уһуйааммытыгар “Бибилэтиэкэ – билии уйата” бырайыагы билиһиннэрдэ, үлэһиттэр Тумарчаҕа автограф баттатан ыллылар. Ол кэннэ, оҕолорбут Егоров Василий Назарович – Тумарча туһунан дакылаат ааҕан иһитиннэрдилэр. Кэлбит ыалдьыттарбытын уһуйааммыт устун экскурсияҕа ыҥыран, оҕолорбут кыра түмэлбитигэр гид буолан, араас дойдулар туһунан кэпсээтилэр. Бу күн уһуйааммыт оҕолоро нэһилиэкпититтэн төрүттээх үбүлүөйдээх суруйааччыларга аналлаах научнай практическай кэмпириэнсийэҕэ уопсайа 25 иитиллээччи кыттыыны ылан, бириистээх миэстэҕэ тигистилэр

Ыалдьыттар оҕолортон улаханнык астыммыттарын, иитээччилэр оҕону кытта үлэлэрин үрдүктүк сыаналаатылар. Бэйэлэрин алгыстарын оҕолорго, үлэһиттэргэ эттилэр. Кэлбит ыалдьыттарбытыгар илии тутуурдаах, өттүк харалаах Одьулууммут сирин аһыттан араас барыанньа, алаас мүөтэ кэһиилээн ыыттыбыт. Дьаһал үрдүк таһымҥа ааһан, сүргэбит көтөҕүлүннэ.

Одьулууннааҕы оҕо сайдар киинэ -“Күнчээн” сүрүннүүр иитээччитэ Сибирякова Айталина Семеновна

Колледжка Одьулуун нэһилиэгин олохтоохторугар аналлаах научнай- практическай конференция буолла. Тэрээһин төрөөбүт дойду литературнай нэһилиэстибэтин үөрэтиигэ уонна тарҕатыыга интэриэстээх оскуола үөрэнээччилэрин, студеннарын, преподавателлэрин, ыалдьыттары түмтэ.

Биһиги колледжпыт устудьуоннара конференция үлэтигэр көхтөөх кыттыыны ыллылар, бэйэлэрин чинчийиилэрин түмүктэрин араас секцияларга билиһиннэрдилэр. Секциялар үлэлэрин түмүгүнэн:

«Егоров Гаврил Иванович — Биилин» секцияҕа бастакы миэстэни Колосова Алена. Иккис миэстэ Николаев Айсен.

«Дыдаев Дмитрий Герасимович» секцияҕа иккис миэстэ Игнатьев Василий.

«Василий Назарович Егоров-Тумарча» секцияҕа иккис миэстэ Егоров Павел.

Секциялар үлэлэрин таһынан конференция чэрчитинэн «Чолбон» интеллектуальнай оонньуу буолла, онно колледж үлэһиттэрин хамаандата литература уонна култуура салаатыгар дириҥ билиини көрдөрөн бастакы миэстэни ылла.

Аграрнай отделения бибилэтиэкэрэ Анна Дмитриевна Михайлова

Нэһилиэкпитигэр аан маҥнайгытын ыытыллыбыт «Одьулуунтан төрүттээх үбүлүөйдээх суруйааччылар» конференцияҕа гуманитарнай салаа учууталлара Т.П.Заболоцкая,  Р.Н.Карпов, А.Н.Неустроева, М.В.Петрова, Т.С. Максимова 4 секцияҕа үөрэнээччилэри бэлэмнээн кытыннардыбыт. Оҕолор ситиһиилээхтик кыттан үөрүүбүт үрдээтэ.

Ону тэҥэ, учууталлар бэйэбит туһааннаах секцияларга ааҕыыга интэриэһи үрдэтэр, уол оҕону иитиигэ болҕомто уурар сыаллаах үс  бырайыак  («Күргүөмүнэн ааҕыы», «Тумарчалыын ааҕыахха», «Альфа» патриотическай кулууп») суруйан  кыттыыны ыллыбыт. Дьүүллүүр сүбэ ордук  «Тумарчалыын ааҕыахха» үлэбитин сэҥээрдэ. Бу бырайыак  норуот суруйааччыта В.Н.Егоров-Тумарча   айымньыларын быһа тардан дорҕоонноохтук ааҕыыга ананар. Ааҕыыны Одьулуун орто оскуолатын  гуманитарнай салаа тэрийэр. Бу күрэх сыллата улууска ыытыллар. Сүрүн соруктарынан буолаллар: В.Н.Егоров-Тумарча айымньыларын эдэр көлүөнэҕэ тарҕатыы, төрөөбүт тылга, литератураҕа тапталы иҥэрии, биир дойдулаах суруйааччыбыт аатынан киэн туттуу, санаатын үрдэтии. Дьүүллүүр сүбэҕэ күрэхпит балаһыанньатын, инники былааннарбытын билиһиннэрдибит.

Оҕолор ис уйулҕалара кэҥээн, улуу дьон олорбут олохторун, үйэлээх үлэлэрин холобур оҥостон киһи быһыытынан сайдыахтара, тыл баайыгар уһуйуллуохтара этэ диэн ис хоһоонноох  үлэбит олоххо киирэн үтүө түмүктэрдээх буолуо диэн эрэнэбит.

Одьулуун орто оскуолатын гуманитарнай салаа салайааччыта Татьяна Петровна Заболоцкая

Мин конференцияҕа «Тумарча» секциятыгар «В.Н.Егоров-Тумарча дьылҕатыгар мин хос эһэм оруола» диэн теманан кыттыыны ыллым.  Тумарча төрөөбүт күнэ, сыла тоҕо уларыйбытын туһунан тугу билбиппин кэпсээтим. Дьүүллүүр сүбэ хайҕаата уонна салгыы үлэлиирбэр сүбэлэри биэрдэ. Бэйэм санаабар үчүгэйдик аахтым. Бэлэмнэнэрбэр ыарахаттары көрсүбэтэҕим. Бу секцияҕа араас интэриэһинэй дакылааттар бааллар этэ. Мин ордук Седалищев Валентин дакылаатын сөбүлээтим.

Нэһилиэкпитигэр буолан ааспыт үбүлүөйдээх суруйааччыларга аналлаах конференцияҕа Василий Назарович Егоровы-Тумарчаны кытта көрсүһүүттэн элбэх интэриэһинэйи биллим. Эһиилги конференцияҕа ханнык теманан кыттарбын толкуйдуубун.

Одьулуун орто оскуолатын 10 кылаас үөрэнээччитэ Халгаев Алгыс

Одьулуунтан төрүттээх үбүлүөйдээх суруйааччыларга аналлаах ааҕыылар буолбутта. Онно мин «Чай предков Тумарча» диэн ааттаах чэй туһунан дакылааппын кэпсээбитим. Бу чэй туһунан мин сыл устата араас конференцияларга, выставкаларга кэпсээтим. Москва куоракка выстакаҕа кыттан кыһыл көмүс мэтээлинэн наҕараадаламмыппыт. Чэйбит сүрүн састаабыгар Одьулууммутугар үүнэр кучу от киирэр. Мин конференцияны наһаа интэриэһиргээтим. Василий Назаровиһы бэйэтин көрсөммүн наһаа астынным. Кини туһунан  элбэҕи биллим.

Одьулуун орто оскуолатын 6 кылааһын үөрэнээччитэ Күннэй Карпова

Муус устар 9 күнүгэр Одьулуунтан төрүттээх суруйааччылар тустарынан конференцияҕа мин Тумарча оҕо сааһын туһунан теманан кыттыыны ылбытым. «Таатта Чараҥа» Манчаары оҕо сааһын мүччүргэннээх сырыыларын туһунан. Учууталым Анна Семеновна Пудовакөмөтүнэн бастаан былааннаабыппыт, кини миэхэ «Таатта Чараҥа» кэпсээни ааҕар кэмигэр мин  уруһуйдаан испитим бэйэм өйдүүрбүнэн, өйдөөбөтөх тылларбын аннынан тардан баран тылдьыттан суруммутум. Тумарча диэн тыл суолтатын киргизко-русский тылдьыттан булбуппут. Түмүкпэр этиэм этэ билиҥҥи оҕону уонна урукку оҕону тэҥнээн көрдүм, элбэх билбэт тылларбын биллим.

Бу конференцияҕа мин Тумарча суруйбут кинигэлэрин туһунан дакылааты сэҥээрдим.Васлий Назарович-Тумарчаны кытта көрсүһүүгэ мин армияҕа сылдьыбыт кэмнэрин ордук сүрэхпэр чугастык ылыммытым, сэҥээрбитим.

Учууталынаан «Таатта Чараҥар» тахса сылдьыбыттара ону ханан эмэ кыбытыахха сөбө буолуо.

Одьулуун орто оскуолатын 3 кылааһын үөрэнээччитэ Сеня Пермяков

Ийэбинээн Егорова Харияна Гаврильевналыын ыҥыраллан тиийэн ыалдьыт буолбуппутугар махталбын тириэрдиэм этэ Одьулуун баһылыгар Людмила Васльевна Ефремоваҕа уонна НПК-ны тэрийэн ыыппыт үлэһиттэргэ. Бу буолан ааспыт тэрээһиҥҥэ мин эһээм Егоров Гавриил Иванович — Биилин аатын үйэтэтэргэ, төрөөбүт сирин дьоно умнубакка маннык ааҕыылары кини сырдык аатын ахтан санаан кини хоһооннорун, олорбут олоҕун туһунан чинчийэн сырдатан ааспыттара олус долгутуулаах. Уһуйаан оҕолоруттан саастаах дьоҥҥо тиийэ хас эмэ бөлөҕүнэн араарыллыбыт ааҕыыга миигин дьүүллүүр сүбэҕэ олордубуттара. Мин эмиэ күрэх кыттааччыларын курдук тэҥҥэ долгуйан олорон дьүүллээтим. Итинник күрэх мин санаабар олус наадалаах, туһалаах буолар. Биир дойдулаахтарын ааспыт үйэ суруйаччыларын, үтүөлээх дьонун-сэргэтин эдэр ыччат билэн улааталларыгар, киэҥ тутталларыгар, холобур оҥостоллоругар барытыгар сырдык эрэ иэйиини түстүүр. Олус тэрээһиннээх дьаһал ааста диэн бэлиэтиэхпин баҕарабын. Бэйэ дьонун үйэтэтиигэ өссө биир дьоһуннаах хардыы оҥоһуллубутунан истиҥник эҕэрдэлиибин.

Г.И.Егоров- Биилин сиэнэ Яна Анатольевна Биилина

Тумарча 90 сааһынан 9 кинигэни оскуола бибилэтиэкэтигэр бэлэхтээтэ.

Конференция бэлиэ түгэнинэн В. Н. Егоров-Тумарча 90 сааһынан араас кэмнэргэ суруйбут 9 кинигэтин оскуола бибилэтиэкэтигэр бэлэх ууммута буолар.  Ытык киһибит бу кинигэлэрин үүнэр көлүөнэ ыччакка, нэһилиэк олохтоохторугар анаан алгыс тылын этэн туран үөрүүлээх быһыыга-майгыга туттарда. Нэһилиэкпит олохтоохторун ааптар илии баттааһыннаах кинигэлэрин уларсан ааҕыҥ диэн ыҥырабыт:

1. “Кырыыстаах таас” Василий Назарович бу кинигэни: «38 сааспар тахсыбыт аан бастакы кинигэм. 1944 сэрии сылыгар Одьулуун оскуолатын аанын аһан үөрэнэ киирбитим бэлиэтигэр», – диэн туран илиитин баттаабыт.

2. “Өрүһүнүү” кинигэ маҥнайгы сирэйигэр: «Бастакы романым. Үөрэммит оскуолабар», – диэн суруллубут.

3. “Өбүгэ тыына” «Бастакы бааһынай хаһаайыстыбалар үөскээһиннэрин туһунан», – диэн бэлиэлээх кинигэ.

4. “Биһиги Аан Дархаммыт” ааптар киэн тутта: «Бастакы президент М. Е. Николаев туһунан бастакы роман», – диэн бэлиэ хаалларбыт.

5.  “Кырыыстаах таас ” Тумарча: «Бастакы сэһэним 25 сыл буолан баран романынан тахсыбыта», – диэн үөрүүтүн үллэстибит.

6. “Михаил Николаев үрдүк дабааннара” бу кинигэтин: «Михаил Ефимович I-кы президент Москватааҕы үлэтин туһунан кылгас билиһиннэрии», – диэн быһаарбыт.

7. “Даланныын бииргэ” «Даланныын 7 сыл Хотугу Сулуска биигэ үлэлээбиппит бэлиэтигэр», – диэн кичэллээхтик суруллубут.

8. “Алмаас уонна көмүс кистэлэҥнэрэ” алмаас уонна көмүс ойуулаах кинигэни арыйдахха: «Бүтүн ССРС үрдүнэн Саха сиригэр бастакы алмаас көстүүтүн туһунан», – диэн сурук тута харахха быраҕыллар.

9. “Саха геолога” ааптар 2022 с.бэчээттэммит кинигэтин: «Саха геологын туһунан бастакы кинигэ», – диэн  судургутук быһаарбыт.

Одьулуун орто оскуолатын педагог-бибилэтиэкэрэ Туйара Семеновна Максимова

Дорообо, «Дьабыыла!»

Г. И. Егоров-Биилин  

1958 с.

Дорообо төрөөбүт «Дьабыылам»

Долгуйар көр-ыһыах дьоҥҥунуун

Күөгэйэр, чэлгийэр айылҕам

Күндүкэй үүнүүлээх дуолунуун

Ол ыраах Парнаас хайаҕа,

Уус тылга уһуйар музаҕа,

Күөх муора долгунун дьэ ыллаан

Көрбөтөх өр буолла,  «Дьабыылам».

Кыраайым кыыс кэрэ кэскилэ

Кыталык үҥкүүлүүр үрэҕэ

Олоҥхо олоҕун санатта

Оо, бөдөҥ колхозтаах,  «Дьабыылам».

Таптыыбын талыыкан Тааттаны

Талааннаах ыччатын-чаҕарын,

Чуҥкуйбат саҥа сир аналын

Чурапчы бурдуктаах чараҥын.